Sulfaataanval
Problemen, Gebreken en Onderhoud
S
Definitie
Sulfaataanval is een chemische reactie in beton waarbij sulfaationen reageren met bestanddelen van het cementsteen, wat kan leiden tot volumevergroting, scheurvorming en verlies van sterkte.
Omschrijving
Sulfaataanval is een vorm van aantasting die kan optreden wanneer beton in contact komt met sulfaathoudende stoffen, zoals in grondwater, zeewater, rioolwater of bepaalde bodemsoorten. De sulfaationen dringen het beton binnen en reageren met gehydrateerd tricalciumaluminaat (C₃A) en calciumhydroxide in het verharde cement. Deze reactie vormt ettringiet en gips. De vorming van deze nieuwe stoffen gaat gepaard met een volumevergroting, wat in het reeds verharde beton interne spanningen veroorzaakt. Wanneer deze spanningen de treksterkte van het beton overschrijden, ontstaan scheuren. Dit kan leiden tot afbrokkeling en uiteindelijk degradatie van het beton, met verlies van sterkte en duurzaamheid tot gevolg.
Soorten sulfaataanval
Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten sulfaataanval: Externe sulfaataanval treedt op wanneer sulfaat uit de omgeving (grond, water, lucht) het beton binnendringt. Interne sulfaataanval vindt plaats wanneer de sulfaatbron reeds aanwezig is in de gebruikte materialen, zoals sulfaathoudend cement of toeslagmaterialen. Een specifiek geval van interne sulfaataanval is Delayed Ettringite Formation (DEF), wat kan optreden bij hoge temperaturen tijdens het verharden van beton. Een andere, minder bekende vorm is Thaumasite Sulfate Attack (TSA), waarbij ook de calciumsilicaathydraten in het cementsteen worden aangetast, wat leidt tot verweking van het beton. TSA treedt op onder specifieke koude en vochtige omstandigheden en is in Nederland relatief onbekend.
Preventie
Preventie van sulfaataanval omvat het gebruik van sulfaatbestendig cement (cementsoorten met een laag gehalte aan tricalciumaluminaat of met een hoog slakgehalte). Ook een lage water-cementfactor, goede verdichting en adequate nabehandeling van het beton dragen bij aan een hogere weerstand door de permeabiliteit te verminderen. Het vermijden van contact met sulfaatrijk water en regelmatige inspectie van constructies in agressieve milieus zijn eveneens belangrijk.
Gebruikte bronnen
- https://www.betoniek.nl/artikelen/vijf-vinkjes-voor-thaumasiet
- https://www.joostdevree.nl/shtmls/ettringiet.shtml
- https://betondelalomme.be/nl/faq/nl-ciment-sr3-la-sulfate-resisting-low-alcali/
- https://www.vandenbraembussche.be/beton/speciale-toepassingen/cement-cementsoorten
- https://www.vandenbraembussche.be/bouwmaterialen/ruwbouw/cement-mortel
- https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/153/625/RUG01-002153625_2014_0001_AC.pdf
- https://bouwencyclopedie.nl/term/definition/Sulfaataanval
- https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/887/225/RUG01-001887225_2012_0001_AC.pdf
- https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/805/488/RUG01-001805488_2012_0001_AC.pdf
- https://bouwencyclopedie.nl/term/definition/Ettringiet
- https://www.kopterflug.eu/nl/de-7-meest-voorkomende-betonschades-en-hoe-deze-in-een-vroeg-stadium-te-herkennen
- https://www.hilfra.be/product/12784/witte-cement-zakgoed
- https://www.aalborgportland.be/het-product/
- https://www.betoniek.nl/artikelen/betoniek-vakblad-2024/4
- https://www.sectorplan-betatechniek.nl/sites/sectorplan_bt/files/media-files/Sectorbeeld%2BTechniek.pdf
- https://www.niras.be/sites/default/files/HS05_Kennis van de fenomenologie van de kunstmatige barrières in hun omgeving.pdf
- https://www.joostdevree.nl/shtmls/afkortingen_a_g.shtml
Meer over problemen, gebreken en onderhoud
Ontdek meer termen en definities gerelateerd aan problemen, gebreken en onderhoud
